Być autorem siebie

Wśród rozlicznych koncepcji osobowości istnieje taka, która jest związana z ewolucją człowieka, ale też rozwojem kultury, w której on żyje. I tak, moglibyśmy wyróżnić trzy typy: ludzi roli,  ludzi uczenia się i ludzi autorów siebie.

Ci pierwsi żyją w obrębie ram wyznaczonych dla pełnionych przez nich ról zawodowych i osobistych. Np. matka jako człowiek roli uważa, że jej jedynym, a przynajmniej głównym obowiązkiem jest skupienie się na zaspokajaniu potrzeb dziecka. Nie traktuje poważnie własnych potrzeb i jeśli się pojawiają natychmiast zasłania je dogmatem: matka musi poświęcać się dziecku.

Ludzie uczenia się również funkcjonują życiowo przez pryzmat ról jakie pełnią, ale potrafią mieć do nich pewien dystans. Mimo że nie potrafią z nich wyjść, zdolni są do osobistego samookreślenia. Życie oceniają w konwencji sukcesów i porażek. Matka uczenia się wykorzystuje doświadczenia, by pełnioną rolę ulepszyć. „Jak być lepszą i bardziej kochającą matką?”

Osobowość autorska jest inna. Tutaj pojawia się coś, co nazwalibyśmy adaptacją twórczą. „Nie jestem tylko matką. Pełnię wiele ról życiowych. Moje doświadczenia pozwalają mi lepiej adaptować się do wymogów pojawiających się na co dzień. Jak wczorajsze trudne doświadczenie z moim dzieckiem wykorzystam, by czuć się lepiej, być lepszym człowiekiem. Odczuwać szczęście?”